Zaburzenia integracji sensorycznej

O zaburzeniach integracji sensorycznej (SI) możemy mówić, gdy układ nerwowy organizuje bodźce zmysłowe w nieprawidłowy sposób. Dysfunkcje te mogą obejmować następujące systemy: czuciowy, wzrokowy, słuchowy, węchowy, smakowy a także zmysł równowagi. Zaburzenia SI objawiają się w dwojaki sposób: zarówno wzmożona jak i obniżona wrażliwością na niektóre bodźce oraz wzmożonym bądź obniżonym poziomem aktywności. Jak dokładnie wyglądają zaburzenia SI oraz przyczyny ich powstawania?

Kilka słów o integracji sensorycznej

W myśl najważniejszych definicji SI to uporządkowana, właściwa organizacja bodźców sensorycznych odbieranych dzięki systemom zmysłowym. Mechanizm ten polega na rozpoznawaniu przez mózg napływających w jego kierunku bodźców a następnie ich interpretacji i wyzwoleniu adekwatnej reakcji organizmu. Według źródeł naukowych rozwój procesów integracji sensorycznej rozpoczyna się juz w życiu płodowym, kiedy to kształtuje się układ przedsionkowy, proprioceptywny oraz dotykowy. Maja one niebagatelny wpływ na dalszy, prawidłowy rozwój SI, która rozwija się i doskonali do około 8 roku życia.

Przyczyny występowania zaburzeń integracji sensorycznej

Zaburzenia SI mogą mieć wiele, różnorodnych przyczyn, dlatego tak ważny jest wstępny wywiad przeprowadzany przez terapeutę. Powody zaburzeń mogą brać się już z okresu życia prenatalnego, dlatego istotne jest również prześledzenie przebiegu okresu płodowego.  Jedną z cenionych polskich placówek oferujących profesjonalną pomoc dzieciom z zabuszeniami integracji sensorycznej jest przedszkole terapeutyczne w Warszawie, specjalizujące się w terapii dzieci cierpiących na różnego rodzaju schodzenia. Szacuje się, że problem zaburzeń SI może dotykać obecnie około 20% dzieci.

Wśród najczęstszych przyczyn występowania zaburzeń integracji sensorycznej można wymienić:

• predyspozycje genetyczne,
• oddziaływanie substancji toksycznych i szkodliwych w trakcie ciąży (alkohol, narkotyki, niektóre leki, papierosy, choroby zakaźne matki oraz ciąże mnogie)
• komplikacje okołoporodowe ( poród chirurgiczny z użyciem próżnociągu, niedotlenienie, przedwczesny poród czy zamartwica urodzeniowa),
• długie pobyty szpitalne,
• czynniki środowiskowe,
• mocno ograniczone interakcje z rówieśnikami.

Pierwsze objawy zaburzeń SI

Pierwsze objawy świadczące o zaburzeniach SI można dostrzec już u niemowląt. Jest to głównie płaczliwość, problemy ze ssaniem pokarmu i niepokój. Dzieci w przedziale 1 - 2 lat mogą wykazywać takie objawy jak ograniczenia w repertuarze żywieniowym, nietolerancję zabiegów pielęgnacyjno - kosmetycznych, trudności z zasypianiem, płaczliwość i nadreaktywność.  Warto wtedy rozważyć zapisanie dziecka do placówki zlokalizowanej w północnej Warszawie https://g.page/kamykzielony, oferującej specjalistyczną terapię sensoryczną.

Wśród najczęstszych, głównych objawów wskazujących na dysfunkcje integracji sensorycznej u nieco starszych dzieci można wymienić:

• wzmożoną bądź obniżoną wrażliwość na bodźce,
• zaburzenia mowy,
• nadaktywność lub znacznie obniżoną aktywność,
• nadpobudliwość emocjonalną,
• niską samoocenę i niechęć do nawiązywani kontaktów z innymi,
• problemy z koncentracją uwagi i skupieniem,
• osłabioną koordynacje ręka - oko,
• niezgrabność ruchową,
• problemy w rozróżnianiu stron i kierunków,
• trudności z czytaniem, pisaniem oraz rysowaniem,
• trudności w wykonywaniu czynności samoobsługowych.

Są to oczywiście niektóre i najpowszechniejsze objawy występowania zaburzeń SI, dlatego niezwykle ważna jest diagnoza przeprowadzona przez wykwalifikowanego terapeutę, który dopasuje odpowiednie postępowanie terapeutyczne. Wszelkie niepokojące objawy wymagają konsultacji z terapeutą w celu modyfikacji czynności pielęgnacyjnych oraz doboru odpowiednich zabaw, które pomogą zniwelować dysfunkcje obejmujące poszczególne układy.