Skip to main content

Czym jest Hematopoeza?

Hematopoeza jest to produkcja wszystkich składników komórkowych zarówno krwi jak i osocza. Występuje w układzie krwiotwórczym. Obejmuje takie narządy i tkanki jak: szpik kostny, śledzionę i wątrobę. Inna jej nazwa to hemocytopoeza lub hemopoeza. Jest to proces, który zaczyna się już we wczesnym rozwoju zarodka, w pierwszych tygodniach rozwoju embrionalnego i trwa przez całe życie człowieka. Wszystkie komórki krwi i osocza rozwijają się z ich odmiany macierzystej i mogą rozwinąć się w dowolną komórkę. 

hemopoeza

Czym jest hemopoeza?

Krew każdego człowieka składa się z ponad 10 różnych typów komórek, a każda z tych typów komórek należy jeszcze do jednej z trzech szerokich kategorii. Do tych kategorii zalicza się: czerwone krwinki zwane też erytrocytami, które transportują tlen i hemoglobinę przez cały organizm. Białe krwinki zwane leukocytami, które wspierają układ odpornościowy. W skład białych krwinek wchodzą limfocyty, neutrofile, eozynofile, bazofile i makrofagi. Są też płytki krwi zwane inaczej trombocytami, które pomagają w krzepnięciu krwi.

Występowanie w zarodku

Hematopoeza w zarodku wytwarza tylko czerwone krwinki, które dostarczają organom tlen. Na tym etapie rozwoju woreczek żółciowy pełni funkcję odżywczą i do momentu rozwinięcia się łożyska, kontroluje hematopoezę. W miarę wzrostu zarodka proces hematopezy zostaje przeniesiony do wątroby, szpiku kostnego i śledziony. Zaczyna wytwarzać inne odmiany komórkowe krwi. W przypadku osób dorosłych hematopoeza czerwonych krwinek i płytek krwi występuje głównie w szpiku kostnym. U niemowląt i dzieci może też trwać w wątrobie i śledzionie. Zaś układ limfatyczny szczególnie śledziona, ale też grasica i węzły chłonne wytwarzają rodzaj białych krwinek czyli limfocyty. Białe krwinki zwane monocytami wytwarzane są przez węzły chłonne, śledzionę, wątrobę oraz niektóre inne narządy.

Proces hematopoezy

Hematopeza nasila się podczas choroby. Ciało człowieka przez cały czas produkuje nowe krwinki i płytki krwi, aby nieustannie trwał proces ich zamiany. Szacuje się, że dziennie zostaje wymienione około 1% komórek krwi. Najnowsze badania pokazały, że białe krwinki żyją najkrócej. Przeżywają od kilku godzin do kilku dni. Krwinki czerwone potrafią przetrwać znacznie dłużej nawet do 120 dni. Ta wiedza jest bardzo istotna, bo dzięki niej można wytłumaczyć dlaczego powstają choroby krwi.

Proces hematopoezy rozpoczyna się od nie wyspecjalizowanej komórki macierzystej. Komórka macierzysta zaczyna się mnożyć, a niektóre z nowych komórek przekształcają się w odmianę komórek prekursorowych. Na tym etapie te krwinki nie są jeszcze w pełni dojrzałe, ale stają się już szczególnym rodzajem krwinek. Szybko jednak dzielą się i dojrzewają do składników krwi, takich jak czerwone i białe krwinki lub płytki krwi. Chociaż technika i badania poszły w ostatnim czasie do przodu nadal naukowcy prowadzą dyskusję na temat powstawania komórek macierzystych. Cały czas odkrywają rolę komórek macierzystych i ich rolę w hematopoezie.